Bilinçli Su Kullanım Rehberi: Dünya’nın Su Kaynaklarını Nasıl Koruyabiliriz?

18 Aralık 2024

Su, sosyo-ekonomik gelişme, enerji ve gıda üretimi, sağlıklı ekosistemlerin varlığı ve insan yaşamının sürdürülmesi için hayati öneme sahiptir. Ayrıca, iklim değişikliğiyle mücadelede de önemli bir rol oynar ve toplumlar ile çevre arasındaki ilişkiyi güçlendiren bir bağ olarak öne çıkar.

Küresel nüfusun hızla arttığı günümüzde, toplulukların su ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için su kaynakları üzerindeki çeşitli ticari taleplerin dengelenmesi gerekmektedir.

“Temiz Su ve Sanitasyon” ise Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının (SKA) 17 kritik amacından 6.’sıdır ve “Herkes için erişilebilir su ve atık su hizmetlerini ve sürdürülebilir su yönetimini güvence altına almak” gündemini kapsar.

Gelin, Birleşmiş Milletler’in (United Nations) Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları 2023 Raporu ile su gündemine birlikte bakalım:

Temiz Su ve Sanitasyon

Büyük ilerlemelere rağmen, dünya genelinde milyarlarca insan hâlâ güvenli içme suyuna, sanitasyona ve hijyene erişimden yoksundur. 2030 yılına kadar evrensel kapsama ulaşmak, mevcut küresel ilerleme hızlarını önemli ölçüde artırmayı gerektirecektir. İçme suyu için 6 kat, sanitasyon için 5 kat ve hijyen için 3 kat artış gerekmektedir.

• Su kullanım verimliliği %9 artmış olsa da, su stresi ve su kıtlığı, dünyanın birçok bölgesinde hâlâ bir endişe kaynağıdır. 2020 yılındaki verilere göre, 2.4 milyar insanın su stresine sahip ülkelerde yaşadığı bilinmektedir. Bu zorluklar, çatışmalar ve iklim değişikliği ile daha da karmaşıklaşmaktadır.
  
  
• Hedef 6'yı yeniden doğru yolda ilerletebilmek için ana stratejiler, sektör genelinde yatırım ve kapasite inşasını artırmak, yeniliği ve kanıta dayalı eylemi teşvik etmek, tüm paydaşlar arasında sektörler arası koordinasyon ve iş birliğini güçlendirmek ve su yönetimine daha entegre ve bütünsel bir yaklaşım benimsemek olacaktır.

Global Çapta Su ile İlgili Önemli Veriler

• 2022 yılında, 2,2 milyar kişi hâlâ güvenli bir şekilde yönetilen içme suyu hizmetlerine erişememektedir. (WHO/UNICEF 2023)
• Dünyada hâlâ güvenli bir şekilde yönetilen içme suyu hizmetlerine erişimi olmayan yaklaşık 2 milyar insan bulunmaktadır. Bunlar arasında 771 milyon kişi, temel içme suyu hizmetlerine bile erişememektedir. (World Bank 2023)
• Dünya nüfusunun yarısından fazlası veya 4,2 milyar kişi güvenli bir şekilde yönetilen sanitasyon hizmetlerinden yoksundur. (UN Water 2019)
• Daha iyi su, sanitasyon ve hijyen, 5 yaş altı çocuklarda ishal hastalıkları nedeniyle her yıl yaklaşık 400.000 ölümün önlenmesine yardımcı olabilir. (WHO/UNICEF 2023)
• 2 milyar kişi, yüksek su stresi yaşayan ülkelerde yaşamaktadır. (BM 2019)
• Doğal afetlerin %90'ı, sel ve kuraklık gibi iklimle ilgili olaylardır. (UNISDR)
• Atık suyun %80'i, işlenmeden veya geri kullanılmadan ekosisteme geri akmaktadır. (UN Water, 2018)
• Dünya üzerindeki sınır ötesi nehirlerin yaklaşık üçte ikisinin, ortak bir yönetim çerçevesi yoktur. (SIWI)

• Tarım, küresel su çekişinin %70'ini oluşturur. (FAO)

Su Kaynaklarını Korumak için Su Tasarrufu Adına Neler Yapılabilir?

1. Su Verimliliğini Artırmak

Tarım sektörü, dünya su kullanımının büyük bir kısmını oluşturuyor. Su tasarrufu sağlamak için suyun daha verimli kullanılmasını sağlayacak teknolojiler (damla sulama, suya dayanıklı bitkiler) ve yöntemler uygulanmalıdır. Endüstriyel üretimde suyun yeniden kullanımı artırılabilir. Su geri dönüşüm teknolojilerinin yaygınlaştırılması ve su kullanımının optimize edilmesi gerekmektedir. Ayrıca evlerde kullanılan su miktarı azaltılabilir. Bunu başarmak için düşük su tüketimli armatürler, duş başlıkları ve musluklar kullanılabilir.

1. Su Kirliliği ile Mücadele

Atık suyun işlenmesi, su kaynaklarını kirleten maddelerin ortadan kaldırılması için kritik bir adımdır. Modern arıtma tesislerinin kurulması ve mevcut tesislerin iyileştirilmesi gerekmektedir. Tarımda kullanılan kimyasalların (pestisitler, gübreler) su kaynaklarına karışmasını engellemek için organik tarım teşvik edilmeli ve kimyasal kullanımı azaltılmalıdır. Su yollarını kirleten plastik atıkların kontrolü sağlanmalıdır. Plastik atıkların su yollarına girmesini engellemek için geri dönüşüm oranlarının artırılması ve plastik kullanımı azaltılmalıdır.

1. İklim Değişikliği ile Mücadele

Su yönetimi, iklim değişikliğinin etkilerine karşı dayanıklı hâle getirilmelidir.      Bu, suyun daha verimli yönetilmesini, su kayıplarının azaltılmasını ve aşırı kuraklık ve sel gibi iklim olaylarına hazırlıklı olunmasını içerir. Ormanların korunması, su havzalarının sağlıklı bir şekilde yönetilmesi ve doğal su döngüsünün desteklenmesi, iklim değişikliğine uyum sağlamada yardımcı olabilir.

1. Uluslararası İş Birliği ve Politika

Uluslararası nehirler ve göller gibi sınır ötesi su kaynakları, ülkeler arasında iş birliği gerektirir. Ortak yönetim çerçeveleri geliştirilerek, su kaynakları üzerinde adil ve sürdürülebilir bir kontrol sağlanabilir. Su kaynakları üzerindeki hakların belirlenmesi, suyun eşit ve adil bir şekilde dağıtılmasını sağlar.

1. Yenilikçi Teknolojiler ve Çözümler

Atık suyun geri dönüştürülmesi, özellikle su sıkıntısı çeken bölgelerde su tasarrufu sağlar. Ayrıca tuzlu suyun arıtılması (desalinasyon) gibi yenilikçi teknolojiler kullanılabilir. Su yönetimini iyileştirmek için dijital teknolojiler, sensörler ve yapay zekâ kullanılabilir. Bu teknolojiler, su tüketimini izlemeye, su kayıplarını tespit etmeye ve suyu daha etkin yönetmeye yardımcı olabilir.

Biotrend Enerji Olarak Su ve Atık Su Yönetimi Alanındaki Adımlarımız Neler?

Su ve atık su yönetimi kapsamında sorumlu kaynak kullanımı uygulamaları geliştirmek için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu kapsamda 2023 yılında su ayak izi hesaplamalarımızı ISO 14046:2014 standardına uygun olarak gerçekleştirdik.

Bu çalışmayla mavi, yeşil ve gri su ayak izlerini içeren toplam su ayak izimiz 6.351.792,4 m³ olarak hesaplandı. Bununla birlikte 2023 yılı için Su Ayak İzi hesaplamalarımıza makul güven seviyesinde doğrulama aldık.

Mavi su ayak izimiz 1.380.130,9 m³ olarak ölçüldü. Bu miktarın büyük bir kısmı şebeke suyu ve satın alınan su kaynaklarından oluşuyor. Şebeke ve kuyu suyu tüketimi 405.628,96 m³, satın alınan içme suyu ise 974.502 m³ olarak kaydedildi. Bu doğrultuda mavi su ayak izini oluşturan en büyük kalemi satın aldığımız içme suları oluşturuyor.

Yeşil su ayak izimiz 2.150.500,6 m³ olarak gerçekleşti. Yağmur suyu hasadı yaparak bu suyu etkin bir şekilde kullanıyoruz. Düzenli depolama sahalarında gerçekleştirilen yağmur suyu toplama işlemleri ile atık su kullanımımızı azaltıyoruz.

Gri su ayak izimiz ise 2.821.160,9 m³ olarak belirlendi. Tesislerimizde evsel kullanımlar sonucunda oluşan atık suları doğrudan kanalizasyon sistemine deşarj ediyoruz ve bu sular, ilgili su ve kanalizasyon idareleri tarafından arıtılıyor. Balıkesir ve Giresun tesislerimizde atık su arıtma tesisleri bulunuyor ve bu tesislerde gri suyun arıtılması sağlanarak alıcı ortamlara güvenli bir şekilde deşarj ediliyor.

Kaynaklarımızı verimli kullanmanın yanı sıra çalışanlarımız için bilinçlendirme programları düzenliyoruz. 2024 yılından itibaren suyu verimli kullanma konusunda çalışma ve eğitimlere başlayacağız.

Biotrend olarak çevresel etkileri azaltma hedefiyle su ve atık su yönetimimizi entegre bir yaklaşım ile ele alıyoruz. İlk aşamada su ayak izi hesaplamasıyla başladığımız süreci sıcak noktaların tespiti ve su verimliliği çalışmaları ile devam ettireceğiz.

Su Yönetimi ve daha pek çok konudaki sürdürülebilirlik odaklı faaliyetlerimizi daha yakından incelemek için 2023 Sürdürülebilirlik Raporumuza buradan ulaşabilirsiniz.