Plastik İleri Dönüşüm Nedir?
Plastik İleri Dönüşüm teknolojik, ekonomik ya da ekolojik nedenler ile mekanik olarak geri dönüştürülemeyen plastiklerin sürdürülebilir hammadde olarak döngüsel ekonomiye kazandırılması amacı ile az sayıda endüstriyel uygulamada yenilikçi plastik kirliliği çözümü tanımlanmaktadır. Kirlenme ve malzeme ayırma ve sınıflandırmadan kaynaklanan komplikasyonlarla sınırlandırılan mekanik geri dönüşümün aksine, plastik ileri dönüşüm, malzemenin yeniden yeni ürünlere dönüştürülebilmesi için orijinal kimyasal yapı taşlarına indirgendiği bir süreçtir.
Biotrend’in halihazırda faaliyet gösteren entegre katı atık yönetimi tesislerinden 7 tür plastik ayrıştırılmaktadır. Ayrıştırılan plastikler şirketin faaliyetleri doğrultusunda 3 farklı alanda değerlendirilmektedir.
Su şişeleri, temizlik maddeleri ambalajları ve gıda folyoları gibi atık sert plastikler PETE, HDPE ve PVC kodları ile adlandırılmaktadır. Bu kategoride yer alan atık plastikler mekanik geri dönüşüm için elverişli olduğundan dolayı Biotrend'in tesislerinde ayrıştırılarak mekanik geri dönüşüm faaliyeti gerçekleştiren firmalara piyasa fiyatı üzerinden ikincil piyasalarda satılarak ekonomiye geri kazanımı gerçekleştirilmektedir.
Poşet, plastik torba ve çuval gibi atık yumuşak plastikler LDPE, PP ve PS kodları ile tanımlanmaktadır. Bu kategoride yer alan atık plastiklerin ekonomik değeri bulunmadığından dolayı atıktan türetilen yakıta (ATY) karıştırılarak Biotrend’in yakma teknolojisinin kullanıldığı enerji üretimi tesislerine hammadde olarak değerlendirilmektedir. Önemli adımları atılan İzmir Plastik İleri Dönüşüm projesinde kullanılacak hammadde bu kategorideki atık plastiklerden oluşacaktır.
Akrilik, poliyaktik elyaf ve fiberglass gibi maddelerden oluşan diğer plastikler ise Biotrend’in düzenli depolama sahalarına gönderilerek Atıktan Tüketilmiş Yakıt (ATY) üretiminde kullanılmaktadır.
İleri Dönüşümden Elde Edilen Plastiğe Yönelik Hızlanan Talep
İleri Dönüşümden elde edilen plastik talebinin merkezini Hızlı Tüketim Ürünleri Şirketleri ve zorunlu yasal düzenlemeler oluşturmaktadır. Hızlı Tüketim Ürünleri Şirketleri (FMCG) çevresel kaygılar ve değişen tüketici beklentileri nedeniyle ürün ambalajlarını geri dönüştürülmüş plastik kullanma konusunda giderek daha fazla kararlı hale gelmektedir.
Avrupa Birliği tarafından yayınlanan AB Plastik Direktifi gibi politika yapıcılar tarafından hayata geçirilen sıkı geri dönüşüm mevzuat standartları endüstrilerin geri dönüştürülmüş ürünlere olan talebini arttırmıştır. Politika yapıcılar tarafından yürürlüğe konulan mevzuatlar çerçevesinde firmalar 2030 yılından geçerli olmak üzere ürün ambalajlarında geri dönüştürülmüş ürünlerin kullanımı hakkında stratejiler oluşturmuştur.
Geri dönüşüm alanında yaşanan gelişmeler üzerine petrokimya ve hızlı tüketim ürünleri şirketleri kendi plastik geri dönüşüm teknolojisini geliştirmekte ve hızla büyüyen talebe karşın kendi imkanları yetersiz kalacağını öngördüklerinden dolayı Biotrend gibi bu alanda yatırım yapan ileri dönüşüm projelerine doğrudan ya da dolaylı olarak yatırım yapmaktadır. Elde edilen geri dönüşüm malzemeleri hem mekanik geri dönüşümden hem de plastik ileri dönüşüm vasıtasıyla elde edilmektedir. Plastik ileri dönüşüm sonucu elde edilen malzemeler mekanik geri dönüşüm sonucu elde edilen malzemelere göre daha pahalı olarak piyasada yer almaktadır. Özellikle Gıda, Kozmetik ve İlaç Endüstrilerinin ürünleri insana temas eden ürünler olduğundan ve tabii oldukları mevzuat sıkı ve inelastik olduğundan dolayı kimyasal ileri dönüşüm teknolojisi ile geri dönüştürülmüş plastik hammadde kullanmak zorunda kalmaktadır.
İzmir Aliağa Plastik İleri Dönüşüm Projesi
Honeywell ile gerçekleştirilen iş birliği sayesinde plastiklerin plastik ileri dönüşümü piroliz yöntemi ile gerçekleştirilecektir.
Proje Lokasyonu ve Yeterli Hammadde Desteği
Biotrend’in, Ege Bölgesi’nde şu anda işletmesi devam eden İzmir Harmandalı ve Bergama tesislerinde, mevcut mekanik ayrıştırma bölümlerine yapılacak ilave mekanik ayırma üniteleri ile iki tesisten yılda 118 bin ton atık film plastik seçilecek ve proje alanına gönderilecektir. Proje alanında karışık atıktan ayrıştırılan plastik atıkların yeni kurulacak ön işlem tesislerinde; temizlenmesi, kırılması/ parçalanması, yıkanması ve yoğunlaştırılması sağlanacak; temizlenen ve hazırlanan homojen karışım Honeywell Piroliz ünitesine yılda 60.000 ton olarak beslenecek, buradan çıktı olarak 55.000 ton/yıl sürdürülebilir polimer hammaddesi elde edilecektir. Elde edilen ürünlerin, döngüsel ekonomiye katkı amacıyla maksimum fayda ile satılması planlanmaktadır. Tesiste kullanılacak iş modeli ve teknolojisi ile dünya çapında ilk sıralarda yer alacaktır.
Süper Devlet Teşviği
İzmir Aliağa plastik ileri dönüşüm tesisi için Cumhurbaşkanı kararıyla 9,2 milyar TL proje bazlı devlet teşviği verilmiştir.
Teşvik kapsamında;
Yatırım yeri tahsisi kapsamında 544.870,93 m2 hazine taşınmazının 120.000 m2 kısmı için Biotrend İleri Dönüşüm ve Yenilenebilir Enerji Teknolojileri Sanayi A.Ş. lehine 49 yıllığa irtifak hakkı tesis edilmiştir.
Sağlam Proje Altyapısı
İzmir Aliağa Plastik İleri Dönüşüm tesisinde Honeywell tarafından geliştirilen sürdürülebilir piroliz yağı teknolojisi kullanılacaktır. Honeywell geliştirdiği teknolojinin yanı sıra güçlü garanti sözleşmeleri ile işletme bakım ve onarım hizmetleri verecektir. Bu kapsamda projenin devamı için esas olan nihai sözleşme Honeywell UOP Limited ve Biotrend İleri Dönüşüm ve Yenilenebilir Enerji Teknolojileri Sanayi Anonim Şirketi arasında imzalanmıştır.
Biotrend’in bağlı ortağı Biotrend İleri Dönüşüm ve Yenilenebilir Enerji Teknolojileri Sanayi Anonim Şirketi, Üstay Yapı ve DOĞYAP İnşaat arasında bağlayıcı olmayan bir İyiniyet Mektubu ve Ön Protokol imzalanmıştır. İlgili İyi niyet Mektubu ve Ön Protokol, İzmir Aliağa’da planlanan plastik ileri dönüşüm tesisine ait mühendislik işlerine dair anahtar teslim Mühendislik Tedarik ve Kurulum Sözleşmesi şartlarının görüşülmesine ilişkin akdedilmiş ve ayrıca Üstay Yapı ve DOĞYAP arasında ilgili projenin mühendislik işlerinin yerine getirilebilmesi için bir adi ortaklık kurulması öngörülmektedir. Buna göre, ilgili adi ortaklık bazında Üstay Yapı'nın payı %60 olarak ve DOĞYAP'ın payı ise %40 olarak belirlenmiştir. Kurulan adi ortaklık tarafından seçilen İspanya merkezli IDOM firması projenin altyüklenicisi olarak detaylı mühendislik işlerini yürütecektir.
İzmir Aliağa Plastik İleri Dönüşüm tesisi yatırımını yapacak Biotrend, Biotrend İleri Dönüşüm ve Yenilenebilir Enerji Teknolojileri Sanayi A.Ş.'nin 200-220 milyon USD değerleme üzerinden; Ziraat Portföy Yönetim A.Ş. ve Deniz Portföy Yönetim A.Ş.'nin her biri %4-5 aralığında ve toplamda %8-10 olacak şekilde girişim sermayesi fonları üzerinden Biotrend İleri Dönüşüm'de azınlık ortak olmasına ilişkin bağlayıcı olmayan teklif ve Niyet Mektubu imzalanmıştır.
İzmir Aliağa Plastik İleri Dönüşüm Projesi Operasyonel Adımlar
Plastik İleri Dönüşüm projesi kapsamında piroliz yağı üretimi temel olarak 4 adımda gerçekleştirilecektir. İlk 2 adım Biotrend’in işletmesi devam eden tesislerinde mevcut iken; 3. ve 4. adımlar İzmir Aliağa Projesinin tamamlanmasıyla birlikte hayata geçecektir.